والرشتاین و نگاه به نظم نوین جهانی و احیای تحقیق تاریخی نظری
والرشتاین و نظم نوین جهانی؛ گرچه والرشتاین در دهه ۱۹۶۰ به عنوان متخصص آفریقا آوازه ای به هم زد اما مهمترین خدمت او به جامعه شناسی كتاب سال ۱۹۷۴ او، “نظام نوین جهانی” است.
نظام نوین جهانی با استقبال جهانی روبه رو گشت و به ۹ زبان و خط نابینایان ترجمه شد. می توان گفت که این كتاب توفیقی فوری به دست آورد.
والرشتاین كه در ۲۸ سپتامبر ۱۹۳۰ زاده شد همه درجات دانشگاهی اش از جمله دكترایش را در سال ۱۹۵۹ میلادی از دانشگاه كلمبیا اخذ کرد.
بعد از آن در همین دانشگاه مشغول كار شد. بعد از سالها ماندن در این دانشگاه و پنج سال كار سخت در دانشگاه مك گیل مونترال در ۱۹۷۶ میلادی استاد برجسته جامعه شناسی در دانشگاه ایالتی نیویورك در بینگ همتون گشت.
دریافت جایزه سوروکین
در سال ۱۹۷۵ میلادی جایزه معروف سوروكین به خاطر كتاب نظام نوین جهانی نصیب والرشتاین شد. از آن به بعد همچنان كار درباره این موضوع را ادامه داد و چندین مقاله ازجمله جلد دوم كتاب نظام نوین را منتشر كرد كه در آن تحلیل نظام جهانی را تا سال ۱۷۵۰ ادامه داد.
در واقع از بسیاری جهات توجهی كه او تا كنون به خود جلب كرده و احتمالا همچنان ادامه خواهد داشت ازخود آثارش مهمتر است.
مفهوم نظام جهانی به كانون تفكر و تحقیق در جامعه شناسی تبدیل گشته است دستاوردی كه كمتر دانشوری می تواند مدعی آن شود.
بسیاری از جامعه شناسانی كه اكنون درباره نظام جهانی تحقیق و نظریه پردازی می كنند كم و بیش انتقاد هایی به والرشتاین دارند اما هیچكدام نقشی را كه او درتكوین افكارشان بازی كرد انكار نمی كنند.
احیای تحقیق تاریخی نظری
گرچه مفهوم نظام جهانی خدمت مهمی به شمار می آید اما نقشی كه والرشتاین در احیای تحقیق تاریخی نظری بازی كرده است، دست كم به همان اندازه اهمیت دارد. مهمترین آثار سالهای اولیه جامعه شناسی از افرادی چون ماركس وبر و دوركیم بیشتر از همین رده اند. اما در سالهای اخیر بیشترجامعه شناسان از این گونه تحقیق روی برگرداندند و به كاربرد روشهایی غیر تاریخی مانند پرسشنامه و مصاحبه روی آوردند.
كاربرد این روش ها از روش های تاریخی سریع تر و آسان تر است و داده های به دست آمده از آن ها را به آسانی می توان تحلیل كرد. كاربرد چنین روش هایی، در مقایسه با دامنه گسترده دانش تاریخی، به دانش فنی محدود تری نیاز دارد، وانگهی در تحقیقات مبتنی بر كاربرد پرسشنامه و مصاحبه، نظریه، نقش به نسبت ناچیزی را ایفا می كند. والرشتاین در خط مقدم جبهه كسانی قرار دارد كه احیای علاقه به تحقیقات تاریخی با مبنای نظریه قوی را برنامه كارشان قرار دادند.
دیدگاهتان را بنویسید