مدل اتم بور

مدل اتم بور

مدل اتم بور یکی از مدل‌هایی است که برای توضیح ساختمان اتم ارائه شد. مکان الکترون‏ ها در اتم منحصر به مدارهای معینی است که «مدارهای مجاز» نام دارند، ولی می ‏توانند از یک مدار مجاز دیگر بروند. مدل بور نخستین مدل کوانتومی برای ساختار درونی اتم بود.

بور که با رادفورد در منچستر کار می‏کرد، مدل اتمی رادفورد را که بنا بر آن الکترون‏ها به دلخواه خود در مداری هسته ‏ای اتم را دور می ‏زنند بهبود بخشید.

مدل بور علاوه بر آن که نشان می ‏داد الکترون‏ها محدود در مدارها هستند، بلکه پیشنهاد کرد که:
•  مدار نزدیک به هستۀ اتم کم‏ترین انرژی را دارد و به ترتیب، هر چه مدار از هسته دورتر می‏شود انرژی بیشتری دارد.
•  وقتی یک الکترون به مدار پایین ‏تری فرو می ‏افتد، یک فوتون گسیل می ‏کند.
•  وقتی یک الکترون انرژی جذب می ‏کند، به مدار بالاتری می ‏جهد.
بور این افتادن و جهیدن به مدار دیگر را «پرش کوانتومی» نامید ـ الکترون هیچ‏گاه از فضای میانی عبور نمی‏ کند. این واژه ‏ها اکنون به زبان روزانه ما وارد شده‏ اند. («همانند سازی گوسفندی به نام دالی یک پرش کوانتومی در فناوری ژنتیک بود»)

اساس مدل اتمی بور

بور مدل اتمی خود را بر اساس آزمایش‌هایی که با اتم‌های هیدروژن و هلیم انجام شده بود مطرح می‌ساخت به همین دلیل مدل اتمی او (که به مدل منظومه شمسی معروف است) برای اتم‌های سنگینی مانند اورانیوم، آهن و … صدق نمی‌کرد.

به همین دلیل مدل اتمی کوانتومی (یا ابر الکترونی) با همکاری بسیاری از دانشمندان مانند هایزنبرگ، پلانک و شرودینگر مطرح شد. البته اینشتین با ارائه فرمول‌های خود نیز توانست به این مدل اتمی کمک کند.
بور جایزه نوبل سال ۱۹۲۲ در رشته فیزیک را به دست آورد. (پسرش آگ جایزه نوبل فیزیک سال ۱۹۷۵ را برد). در سال ۱۹۴۳ بور مجبور شد دانمارک را که توسط نازی‏ها اشغال شده بود ترک کند.

او ابتدا به انگلستان و سپس به آمریکا رفت و در آن جا در لوی آلاموس روی پروژه بمب اتمی کار کرد. بور پیش از ترک دانمارک مدال جایزه نوبل را در یک شیشه اسید حل کرد و آن را در همان جا گذاشت. پس از جنگ طلا را از محلول بازیافت و دوباره مدال را قالب ریزی کرد.